Trong buổi sáng ngày 26/6/2012, một số báo chí đã có bài phản ánh những sự kiện nổi bật của đất nước và những vấn đề liên quan đến công tác tư pháp như sau:
I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo điện tử Chính phủ có bài Lãnh đạo Đảng, Nhà nước tiếp xúc cử tri. Bài báo đưa tin: Ngày 25/6, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, Thường trực Ban Bí thư Lê Hồng Anh đã tiếp xúc cử tri sau kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIII.
Cùng tổ đại biểu Quốc hội đơn vị 1 của Thành phố Hồ Chí Minh tiếp xúc cử tri Quận 1 và Quận 3, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang khẳng định Đảng và Nhà nước luôn trân trọng các ý kiến đóng góp của người dân cả nước, mong muốn cử tri thực hiện đúng quyền và trách nhiệm của mình để nhận xét, đánh giá thẳng thắn, chỉ ra những yếu kém trong công tác quản lý, điều hành đất nước, cũng như trong đội ngũ cán bộ.
Ghi nhận những ý kiến đóng góp xác đáng của cử tri, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cho biết vấn đề trách nhiệm cá nhân trong sai phạm ở các tập đoàn kinh tế, trong bổ nhiệm cán bộ, vấn đề cán bộ biến chất, tham nhũng… sẽ được xem xét đầy đủ, nghiêm túc trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khoá XI) và tới đây khi Quốc hội thực hiện bỏ phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do Quốc hội bầu và phê chuẩn. Chủ tịch nước nhấn mạnh, thực hiện việc kiểm điểm, lấy phiếu tín nhiệm cả trong Đảng cũng như Quốc hội được đưa vào nền nếp sẽ tạo nên cơ chế kiểm soát chặt chẽ.
Cùng ngày, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng và Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Tĩnh đã gặp gỡ, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng, đồng thời tiếp thu những kiến nghị của cử tri tỉnh Hà Tĩnh nhằm duy trì, đẩy nhanh hơn nữa tiến độ phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống nhân dân trong tỉnh.
Tiếp thu và giải đáp các thắc mắc, kiến nghị của cử tri, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nêu rõ, Đảng, Nhà nước chủ trương tăng gấp đôi đầu tư so với 5 năm trước trong phát triển nông nghiệp, nông thôn; đảm bảo cho việc đầu tư cơ sở hạ tầng đường xá, viễn thông, internet; hỗ trợ cây giống, con giống, phân bón, thuốc trừ sâu; cải tiến công nghệ nông nghiệp; hỗ trợ thị trường cho bà con.
Cùng ngày, tại Cần Thơ, Thường trực Ban Bí thư Lê Hồng Anh cùng các thành viên trong đoàn đại biểu Quốc hội khóa XIII thành phố Cần Thơ đã tiếp xúc cử tri tại huyện Vĩnh Thạnh và quận Thốt Nốt, sau kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIII.
Ðồng chí Lê Hồng Anh đề nghị các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương phải quan tâm, lắng nghe những tâm tư, nguyện vọng, kiến nghị của cử tri, xem xét giải quyết theo đúng pháp luật, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân làm tốt chức năng giám sát, đóng góp cùng chung tay xây dựng hệ thống chính trị, quốc phòng, an ninh địa phương ngày càng vững mạnh.
Báo cũng có bài Hội nghị Quan chức cao cấp ASEAN-Trung Quốc về thực hiện DOC. Bài báo đưa tin: Từ 24-25/6/2012, Hội nghị Quan chức cao cấp ASEAN-Trung Quốc về thực hiện Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) đã diễn ra tại Hà Nội. Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Quang Vinh và Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc Phó Doanh đã đồng chủ trì Hội nghị.
Các bên tái khẳng định cam kết tôn trọng và thực hiện đầy đủ Tuyên bố về Ứng xử của các bên trên Biển Đông và cùng nhau hướng tới xây dựng thành công một Bộ Quy tắc Ứng xử trên Biển Đông (COC). Các nước đã phát biểu nhấn mạnh tầm quan trọng của hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn hàng hải trên Biển Đông; giải quyết tranh chấp giữa các bên liên quan bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển 1982.
Hội nghị đã điểm lại những tiến bộ đạt được thời gian qua trong tiến trình thực hiện DOC, trong đó có việc tái khởi động tham vấn ASEAN – Trung Quốc về DOC ở cấp Quan chức cao cấp (SOM), thông qua Quy tắc Hướng dẫn thực hiện DOC, Kế hoạch công tác thực hiện DOC; các nước nhất trí khẳng định DOC là văn kiện quan trọng, góp phần tăng cường xây dựng lòng tin trong khu vực, thúc đẩy quan hệ hợp tác ASEAN – Trung Quốc vì hòa bình và ổn định trong khu vực.
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Quang Vinh đề cao việc tôn trọng và thực hiện đầy đủ DOC, coi đây là đóng góp thiết thực cho hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn hàng hải ở khu vực nói chung và Biển Đông nói riêng. Thứ trưởng nhấn mạnh, bên cạnh việc thực hiện đầy đủ DOC, triển khai các hoạt động trên cơ sở Kế hoạch công tác thực hiện DOC, các bên cần hướng tới xây dựng thành công COC, qua đó tăng cường hợp tác xây dựng lòng tin vì hòa bình và ổn định trong khu vực và trên Biển Đông.
2. Báo Thanh niên Online có bài Liên Hiệp Quốc hoan nghênh các bộ luật mới của Việt Nam. Bài báo đưa tin: Ngày 25.6, các tổ chức của Liên Hiệp Quốc (LHQ) tại Hà Nội đã bày tỏ sự hoan nghênh đối với Việt Nam về việc đã thông qua một số bộ luật quan trọng trong kỳ họp Quốc hội mới đây.
Theo bà Pratibha Mehta, Điều phối viên thường trú của LHQ tại Việt Nam, Chính phủ và Quốc hội đã có những quyết định rất quan trọng mang lại lợi ích thực sự cho cuộc sống của nhiều người dân Việt Nam.
Một số điểm được LHQ đánh giá cao như cấm quảng cáo các sản phẩm thay thế sữa mẹ cho trẻ dưới 24 tháng tuổi (luật Quảng cáo); kéo dài thời gian nghỉ sinh con của phụ nữ từ 4 lên 6 tháng (bộ luật Lao động mới); cấm hút thuốc nơi công cộng và cấm quảng cáo thuốc lá (luật Phòng chống các tác hại của thuốc lá).
Bên cạnh đó là điều luật về việc không đưa những người hoạt động mại dâm vào các trung tâm tạm giữ hành chính cũng như một số cải tiến về hệ thống pháp luật cho trẻ vị thành niên phạm tội tại luật Xử lý vi phạm hành chính. Theo đánh giá của LHQ, việc thông qua bộ luật này đánh dấu một bước tiến mới trong việc đưa hệ thống pháp luật và chính sách của Việt Nam phù hợp với các cam kết quốc tế về quyền con người.
Đại diện LHQ cũng bày tỏ hy vọng Quốc hội sẽ xem xét các trung tâm tạm giữ hành chính cho những người sử dụng ma túy (thường được gọi là trung tâm 06) theo cách tương tự.
3. Báo Hà Nội mới Online có bài Bộ Nội vụ công bố 9 thủ tục hành chính mới. Bài báo đưa tin: Theo Quyết định số 551/QĐ-BNV về việc công bố thủ tục hành chính (TTHC) mới ban hành thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Nội vụ, sẽ có thêm 9 TTHC thuộc lĩnh vực cán bộ, công chức, viên chức nhà nước có hiệu lực từ ngày 6-6-2012.
Cụ thể, cấp Trung ương (TƯ) sẽ có 5 TTHC mới: thủ tục thi tuyển công chức; thủ tục xét tuyển công chức; thủ tục thi nâng ngạch công chức; thủ tục xếp ngạch, bậc lương đối với trường hợp đã có thời gian công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc khi được tuyển dụng và thủ tục xét chuyển cán bộ, công chức cấp xã thành công chức làm việc tại các cơ quan ở TƯ. Cấp tỉnh sẽ có 4 TTHC mới: Thủ tục thi tuyển công chức; thủ tục xét tuyển công chức; thủ tục thi nâng ngạch công chức và thủ tục xét chuyển cán bộ, công chức cấp xã thành công chức cấp huyện, cấp tỉnh.
II-NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo tuổi trẻ Online có bài Đà Nẵng tiếp tục triển khai việc hạn chế nhập cư. Bài báo phản ánh: Sáng 25-6, ông Nguyễn Bá Thanh, bí thư Thành ủy Đà Nẵng, cho biết Thường vụ Quốc hội không bác Nghị quyết 23 của HĐND Đà Nẵng và hiện Đà Nẵng tiếp tục triển khai nội dung hạn chế nhập cư của nghị quyết này.
Theo đó, Đà Nẵng “tạm dừng giải quyết đăng ký thường trú mới vào khu vực nội thành đối với các trường hợp chỗ ở là nhà thuê, mượn, ở nhờ mà không có nghề nghiệp hoặc có nhiều tiền án, tiền sự”.
Theo ông Thanh, trước tình hình phát triển hiện nay, Đà Nẵng hết sức quan tâm đến vấn đề ổn định dân cư và công tác chuẩn bị sửa đổi Luật cư trú của Quốc hội.
Để thực hiện định hướng phát triển thành phố bền vững, trật tự, an toàn, kỳ họp HĐND TP Đà Nẵng sắp tới sẽ xem xét tiếp tục thông qua nghị quyết về phân bổ dân cư.
Nghị quyết này sẽ dựa trên điều kiện kinh tế – xã hội, diện tích, địa lý để phân bổ cụ thể số dân cho từng đơn vị hành chính.
2. Báo tuổi trẻ Online có bài Không thi hành án được do nhiều doanh nghiệp “mất tích”. Bài báo phản ánh: Đó là báo cáo của cục trưởng Cục thi hành án dân sự TP. HCM Nguyễn Văn Lực tại buổi giám sát vừa diễn ra của Ban pháp chế hội đồng nhân dân TP.
Ông Lực cho biết: “Tình hình kinh tế trong nước khó khăn, hoạt động sản xuất bị đình trệ… dẫn đến nhiều doanh nghiệp giải thể, phá sản hoặc mất tích. Bản án tòa tuyên doanh nghiệp có trụ sở tại đó nhưng khi chúng tôi đến thi hành án thì doanh nghiệp đã đi từ lâu, hoặc địa chỉ không có thực. Chúng tôi đi xác minh nhưng không ai biết họ ở đâu, lại phát hiện họ nợ rất nhiều ở Cục thuế TP”.
Cục thi hành án dân sự TP kiến nghị nên sửa đổi Luật doanh nghiệp, không để tình trạng doanh nghiệp ôm nợ bỏ trốn rồi thành lập doanh nghiệp khác. Ngoài ra, nên triển khai xây dựng đề án xóa bỏ các án tồn đọng. Bởi một số doanh nghiệp “mất tích”, hay các vụ tồn đọng từ 15-20 năm nay nhưng gia đình không có tài sản để thi hành. Cục thi hành án dân sự cũng cho biết tài sản thi hành án khó phát mãi, dù đã “siêu giảm giá” nhưng vẫn không bán được do kinh tế khó khăn.
3. Báo pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Một mảnh đất bán cho hai người. Bài báo đưa tin: Ông Đỗ Hùng Cường (quận Thủ Đức, TP.HCM) phản ánh: Năm 2010, ông được người bạn giới thiệu mua hai thửa đất ở xã Bình Lợi, huyện Vĩnh Cửu (Đồng Nai) của ông Lê Văn Tiết.
Tháng 8-2010, ông và ông Tiết đến Văn phòng Công chứng Lê Tâm (huyện Vĩnh Cửu) làm hợp đồng mua bán. Đầu năm 2011, ông đến Phòng TN&MT huyện để sang tên thì phát hiện ông Tiết đã bán cho bà D. một phần đất trong số đất trên và việc mua bán được chứng thực tại UBND xã Bình Lợi từ năm 2002. Ông không rõ tới đây ông phải làm thủ tục gì để không bị mất quyền lợi từ hai thửa đất đã mua.
Ông Đoàn Công Dân, cán bộ địa chính UBND xã Bình Lợi (huyện Vĩnh Cửu), cho biết: Đúng là trước đây xã có chứng thực hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa ông Tiết và bà D. nhưng cán bộ địa chính cũ khi nghỉ việc đã không bàn giao và cũng không lưu trữ hồ sơ. Chính vì thế, xã có sai sót khi xác nhận hiện trạng đất chỉ dựa vào lời trình bày của ông Tiết để văn phòng công chứng chứng nhận hồ sơ cho ông Cường.
Ông Lê Huy Lục, Trưởng phòng TN&MT huyện Vĩnh Cửu, cho biết: Năm 2010, bà D. đến huyện để làm thủ tục sang tên thửa đất lúa của ông Tiết theo hợp đồng đã được UBND xã Bình Lợi chứng thực. Đến tháng 6-2010, UBND huyện đã cấp giấy đỏ cho bà D. Tuy nhiên, do ông Tiết không cung cấp giấy chứng nhận cũ nên việc bàn giao giấy chứng nhận cho bà D. chưa được thực hiện. Nay bà D. có thể liên hệ với phòng để được hướng dẫn thủ tục hủy giấy cũ và nhận giấy chứng nhận mang tên mình. Riêng đối với ông Cường, ông vẫn có thể làm thủ tục cấp giấy chứng nhận cho thửa đất còn lại mà ông Tiết trước đó chưa bán cho ai. Về khoản tiền mà ông Cường đã đưa cho ông Tiết để mua phần đất thuộc về bà D., ông có thể nhờ TAND cấp huyện xem xét, giải quyết.
Cũng theo ông Lục, từ đầu năm 2012, UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành quyết định chuyển giao việc chứng nhận hợp đồng, giao dịch sang các tổ chức hành nghề công chứng để đảm bảo tính chuyên nghiệp và chính xác.
Báo cũng có bài Sở hữu chung trong nhà chung cư: Luật chưa rõ!. Bài báo phản ánh: Năm 2011 đã xảy ra hàng chục vụ tranh chấp về việc quản lý sử dụng phần chung, phí dịch vụ… tại các chung cư, có vụ người dân phải kiện ra tòa. Theo nhiều chuyên gia, quy định về lĩnh vực này còn rất lỏng lẻo, chưa chi tiết, cụ thể, cần phải bổ sung…
Tháng 9-2011, đã có 22 hộ dân ở TP.HCM gửi đơn đến TAND một quận tại TP.HCM khởi kiện Công ty TNHH Đầu tư Phát triển nhà Q. yêu cầu giải quyết các vấn đề liên quan đến chất lượng nhà ở và thanh toán lãi chậm giao căn hộ. Sau đó TAND quận này đã chính thức nhận đơn kiện của một số hộ dân.
Theo nội dung đơn kiện, các hộ dân than phiền ngoài việc giao nhà chậm tiến độ thì chất lượng của căn hộ rất tệ. Chẳng hạn, vật tư trong hợp đồng là những loại đắt tiền, thiết kế “chuẩn” nhưng khi giao căn hộ thì không đúng như cam kết. Hệ thống thoát nước chung của chung cư bị nghẹt liên tục, hệ thống điều hòa bị thiếu hụt, không đủ chỗ đậu xe hơi, các vấn đề dân sinh khác cũng chưa đảm bảo…
Cũng trong năm 2011, xảy ra một vụ tranh chấp tầng hầm để xe chung cư T. (Hà Nội). Chủ đầu tư khẳng định bãi giữ xe thuộc sở hữu của mình và đơn phương áp đặt mức phí trông giữ xe ô tô, các cư dân ở đây lại cho rằng diện tích này thuộc sở hữu của mình và yêu cầu quyền được gửi xe với mức phí do UBND TP quy định. Phải đến sau khi Bộ Xây dựng vào cuộc thì mọi tranh cãi mới dịu xuống. Theo đó, Bộ Xây dựng khẳng định chi phí xây dựng tầng hầm được chủ đầu tư tính riêng, không phân bổ vào giá bán các căn hộ.
Mới đây, trong buổi tọa đàm giữa Viện Khoa học Pháp lý (Bộ Tư pháp) với Đoàn Luật sư TP.HCM, thực trạng trên đã được mổ xẻ khá kỹ.
Theo luật sư Nguyễn Văn Hậu (Trưởng ban Tuyên truyền Hội Luật gia TP.HCM), Bộ luật Dân sự (BLDS) hiện hành không điều chỉnh sở hữu chung trong nhà chung cư bằng các quy định mang tính nguyên tắc trong khi thực tế đã phát sinh nhiều tranh chấp phức tạp. Cụ thể, BLDS có 13 điều quy định sở hữu chung về tài sản nhưng chỉ có một điều (Điều 225) dành cho sở hữu chung trong nhà chung cư. Bản thân điều luật chỉ quy định “là phần diện tích, trang thiết bị dùng chung trong nhà chung cư, các chủ sở hữu trong nhà chung cư có quyền và nghĩa vụ ngang nhau trong việc quản lý và sử dụng thiết bị chung”. Vậy phần sở hữu nào được coi là phần sở hữu chung, thiết bị nào là chung, phần sở hữu này được bố trí ở khu vực nào trong chung cư? Khi mua, bán căn hộ, người dân có được quyết định đến phần diện tích được coi là sở hữu chung hay không?
Theo nhiều chuyên gia khác, Luật Nhà ở và Quy chế quản lý sử dụng chung cư năm 2008 của Bộ Xây dựng quy định liệt kê phần sở hữu chung là: “Phần còn lại của nhà chung cư ngoài phần thuộc sở hữu riêng. Không gian và hệ thống kết cấu chịu lực, trang thiết bị kỹ thuật dùng chung gồm khung cột, tường chịu lực, tường bao, sàn, mái, sân thượng, hành lang, thang máy, đường thoát hiểm, nơi để xe, hệ thống cấp điện, nước, gas và các phần khác không thuộc sở hữu riêng của căn hộ nào”. Tuy nhiên, phần diện tích tầng hầm, tầng lửng, tầng trệt là tài sản chung hay riêng thì chưa được luật liệt kê. Trong khi đó, đã có nhiều vụ tranh chấp về nhu cầu tất yếu mà người sống trong chung cư phải sử dụng là tầng hầm để xe. Thực tế để sử dụng được hầm để xe, hầu hết chủ căn hộ phải thương lượng với chủ đầu tư để thuê lại và phải chịu mức giá bất lợi.
Theo luật sư Phan Trung Hoài (Đoàn Luật sư TP.HCM), quy định về sở hữu chung trong nhà chung cư phải được xây dựng lại cho cụ thể, dễ hiểu để tránh tranh chấp phát sinh. Chẳng hạn, ngoài hầm để xe thì phần khuôn viên được coi là sở hữu chung nhưng chủ đầu tư biến thành căn tin để kinh doanh thì giải quyết ra sao? Hoặc chủ đầu tư tự ý cải tạo tầng thượng chung cư thành diện tích văn phòng cho thuê mà không tham khảo ý kiến của các hộ dân… “Mọi chuyện chỉ rạch ròi khi cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận nói rõ những phần trên là sở hữu chung hay riêng” – ông Hoài nhấn mạnh.
Còn luật sư Phan Tự Lập (Đoàn Luật sư TP.HCM) đề xuất thay vì luật gọi là chung cư thì phải gọi là tòa nhà chung cư. Khi ấy người ta sẽ quan niệm toàn bộ phần sở hữu chung là thuộc tòa nhà, không tách bạch phần căn hộ sinh sống và phần kinh doanh, phần thu phí liên quan đến tòa nhà. Tất cả phần không thuộc căn hộ liên quan đến tòa nhà chung cư phải là sở hữu chung của cộng đồng sống trong đó.
4. Báo Dân Việt có bài Tảo hôn còn nhiều. Bài báo đưa tin: Không chỉ các xã vùng sâu, vùng dân tộc thiểu số, mà ở thị xã Đồng Xoài – thủ phủ tỉnh Bình Phước, tình trạng tảo hôn của người dân tộc Kinh vẫn còn phổ biến.
Bạn đọc Vũ Duy Cự ở thị xã Đồng Xoài (Bình Phước) phản ánh: Không chỉ các xã vùng sâu, vùng dân tộc thiểu số, mà ở thị xã Đồng Xoài – thủ phủ tỉnh Bình Phước, tình trạng tảo hôn của người dân tộc Kinh vẫn còn phổ biến.
Năm nào cũng có hơn 10 trường hợp trẻ em 15-16 tuổi lấy vợ, lấy chồng, tập trung ở xã Tân Thành và phường Tân Xuân. Hầu hết các cháu bỏ học giữa chừng, sang Campuchia làm thuê rồi đưa bạn khác giới về tổ chức đám cưới, không báo cáo chính quyền, không đăng ký kết hôn.